Οι συνεργασίες ήταν ανέκαθεν το Α & Ω σε κάθε δουλειά και θα είναι πάντα. Τελεία.

Εδώ δεν συζητάμε για τη διαχρονική αξία των καλών συνεργασιών.

Το θέμα που τίθεται αφορά στον πυρήνα των συνεργασιών, στο χαρακτήρα τους που έχει αλλάξει.

Στη διάρκεια των χρόνων της κρίσης – που συνεχίζεται και στον παρόντα χρόνο- ως χώρα περάσαμε την κατάρρευση της αγοράς, το σοκ των capital controls, ανθρώπινες απώλειες, επαγγελματικούς χωρισμούς, το σταγονόμετρο της τράπεζας ως προς νέους δανεισμούς και το χειμαρρώδες κύμα των απαιτούμενων παλιών οφειλών, την ανάγκη για συρρίκνωση των εξόδων και την αγωνία για ανεύρεση νέων πόρων, τη συνεχή προσπάθεια για σταθερότητα σε ένα ασταθές περιβάλλον και μπορούμε να προσθέσουμε και άλλα πολλά ακόμα, που δεν έχουν ακόμα διαγνωστεί.

Σε όλα αυτά τα αισθήματα - τραύματα, που έγιναν το σύνηθες χαλαρό θέμα κουβέντας σε κάθε meeting- ακόμα και μεταξύ νεογνωριζόμενων – ξεπερνώντας το σύνηθες κοινωνικό ταμπού αναφοράς στις δυσκολίες των οικονομικών, οι συνεργασίες απέκτησαν κάτι σχεδόν συνωμοτικό και αντιστασιακά παρεΐστικο.

Πάντα είχε αξία ο λόγος και η εμπειρία του κάθε συνεργάτη. Αλλά τώρα άρχισε να παίζει ρόλο και η βαθύτερη κοινή κατανόηση των περιστάσεων.

Νιώθοντας όλοι κάποιου τύπου ήρωες, που είναι ανάγκη να κρατήσουμε ο ένας το χέρι του άλλου, για να ξεπεράσουμε τα καθημερινά εμπόδια μαζί, προσπαθούμε να κάνουμε το αυτονόητο, τη δουλειά μας.

Χωρίς να αισθανόμαστε ακόμα, εμπράκτως, την «αισιοδοξία» που προσπαθούν να μεταφέρουν στον αέρα τα «τρομακτικά αμήχανα» χαμόγελα!

Αλλά, για αυτές τις συνεργασίες που «χτίσαμε» στα χρόνια της κρίσης νιώθουμε σχεδόν μια γλύκα, σαν να βρήκαμε το σύντροφο της ζωής μας, μια διακριτική ευγνωμοσύνη που βρεθήκαμε στα δύσκολα και σταθήκαμε ο ένας δίπλα στον άλλο, με επαγγελματική στοργή και προσοχή στο να μην προσβάλλει κανείς το αναγνωρισμένο κύρος του άλλου, επειδή οι καιροί έγιναν πιο πιεστικά δύσκολοι. 

Με επιμονή, αμοιβαία υπομονή, πείσμα, αλληλοστήριξη, δημιουργικότητα, φαντασία, ευρηματικότητα, και «Harry Potter» οικονομικά κεφάλαια, οι συνεργασίες εμβάθυναν και απέκτησαν νέους ορίζοντες και κυριολεκτικά νέα κανάλια, στα social media και στο youtube.

Σε μια κοινωνία που επαγγελματικά, και σε άλλα επίπεδα, ακόμα νοσεί, οι συνεργασίες απέκτησαν άλλου είδους κρίση, πιο ανθρώπινη και επιλεκτική, χωρίς καμία ανοχή σε άνευ περιεχομένου «σνομπισμούς» άλλων εποχών.

Ναι, money still matters, αλλά πραγματικό κεφάλαιο στις συνεργασίες τελικά αναδείχθηκαν οι ανθρώπινες αξίες.